Oedeemtherapie
Oedeem is een vochtophoping in een deel van het lichaam als gevolg van een verstoord evenwicht tussen aan- en afvoer van vocht. Dit kan zich uiten in een gevoel van spanning of stuwing van de huid, een pijnlijk of tintelend gevoel, een vermoeid en/of zwaar gevoel, zwelling, beperkingen in bewegen of in het dagelijks functioneren.
Soorten oedeem
Lymfoedeem
Lymfoedeem is een ophoping van eiwitten en vocht ten gevolge van een defect of onvoldoende functionerend lymfesysteem.
Lymfoedeem ontstaat als er te weinig vocht uit het weefsel wordt afgevoerd. Oorzaken zijn een verminderde afvoercapaciteit van het lymfesysteem of een te grote aanvoer van vocht. Er zijn twee soorten lymfoedeem:
- Primair lymfoedeem is een aangeboren afwijking van het lymfesysteem.
- Secundair lymfoedeem ontstaat na beschadiging van het lymfesysteem door een externe factor zoals een trauma, een bestraling of een operatie waarbij de lymfeklieren worden verwijderd. Secundair lymfoedeem komt relatief vaak voor na een kankeroperatie.
Patiënten met lymfoedeem moeten onmiddellijk hun arts raadplegen omdat de oedeemtherapie-behandeling in een vroeg stadium tot een beter resultaat leidt dan een laattijdige behandeling.
Veneus oedeem
Veneus oedeem is een vochtophoping ten gevolge van een functieverstoring van het veneuze systeem (aderen). De kleppen in de aderen werken niet meer optimaal waardoor de vochtafvoer belemmerd wordt en er klachten in de benen ontstaan. Er is sprake van een zwelling in de benen, die in de loop van de dag toeneemt, een zwaar en moe gevoel in de benen en/ of rusteloze benen na een tijdje te hebben rechtop gestaan.
Veneus oedeem komt regelmatig voor in combinatie met lymfoedeem.
Lipoedeem
Lipoedeem is een vet- en vochtophoping. Het is een chronische stoornis in de aanmaak van vetweefsel waarbij ook de afvoer van vocht via de lymfebanen niet optimaal verloopt. Daardoor stapelen vet en vocht zich onderhuids op. Bij lipoedeem ontstaat er een ongelijkmatige verdeling van het vetweefsel rond de heupen, billen, dijen, onderbenen, binnenkant van de knieën of armen. De uiterlijke kenmerken van lipoedeem worden vaak zichtbaar rond de puberteit. Lipoedeem komt vrijwel alleen voor bij vrouwen. Daarnaast spelen erfelijke factoren vaak een rol.
Patiënten met lipoedeem klagen vaak over pijn bij aanraking van de huid, het snel ontstaan van blauwe plekken, verlies van spierkracht in de armen en benen, vermoeidheid en snelle overbelasting.
Oedeemtherapie
Bij oedeemtherapie wordt door de kinesitherapeut een combinatie van meerdere therapieën ingezet om een zo optimaal mogelijk behandelresultaat te behalen. Er wordt altijd een persoonlijk behandelplan door de kinesist opgesteld.
Gebruikte technieken
Voorlichting en advies: een belangrijk doel is uiteindelijk zelfmanagement. Een juiste omgang met oedeem is namelijk zeer bepalend voor het verloop ervan. De patiënt zelf speelt hier een essentiële rol. Door zelf een aantal voorzorgsmaatregelen te nemen kan het risico op het ontstaan van oedeem verminderen. Zelfdrainagetechnieken en oefeningen kunnen de afvoer van lymfevocht stimuleren.
Huidzorg
Compressietherapie: om afname in omvang zo snel mogelijk te bereiken zal er veelal gezwachteld worden. Als het teveel aan vocht weg is, wordt er een therapeutische compressiekous opgemeten door de bandagist om het effect te behouden.
Manuele Lymfedrainage: fill en flush techniek: Jean-Paul Belgrado ULB
Oefentherapie: ter verbetering van de beweeglijkheid, spierversterking, afvoerbevordering en conditieverbetering.
Effecten van oedeemtherapie:
- Vermindering van de omvang van het oedeem
- Functieverbetering van de spieren en gewrichten
- Afname van de infectiekans
- Vermindering van pijn
- Verbetering levenskwaliteit
Meer info over oedeemtherapie: www.oedema.be